پیکره دانش مدیریت داده (DMBOK2)

چگونه می توانیم در مسیر صحیح مدیریت داده حرکت کنیم؟

چارچوب DMBOK یک نمونه موفق در زمینه مدیریت داده است که نسخه دوم آن در سال ۲۰۱۷ توسط انجمن جهانی مدیریت داده (داما) ارائه شده است. بدنه دانش مدیریت داده داما تمامی حوزه های دانشی مدیریت داده را توضیف می‌کند. چارچوب DMBOK با وارد شدن به جزئیات هر حوزه دانش، تصویری کامل از محدوده کلی مدیریت داده را ترسیم می‌کند. از آنجایی که حاکمیت داده جهت حفظ سازگاری، تعادل و هماهنگی بین سایر حوزه‌ها ضرورت دارد، در مرکز این چرخ و در مرکز فعالیت‌های مدیریت داده قرار گرفته است. سایر حوزه‌های دانشی مانند معماری داده، مدل‌سازی داده، کیفیت داده و غیره در اطراف این چرخ قرار گرفته‌اند. همه این اجزا برای کارکرد مناسب مدیریت داده ضرورت دارند اما می‌توانند در مراحل و زمان های مختلفی اجرا شوند. ترتیب و زمان بندی اجرا بر اساس نیازمندی‌های شرکت مشخص می‌شود.

داما و DMBOK

DMBOK به عنوان مرجع معتبر مدیریت داده قصد دارد از ماموریت داما در موارد زیر پشتیبانی کند:

ایجاد یک چارچوب کاربردی برای اجرای مدیریت داده در شرکت‌ها شامل مجموعه‌ای از اصول راهنما، تجربیات موردقبول عموم، متدها، تکنیک ها، وظایف، نقش ها، سنجه ها و تحویل دادنی‌ها
ایجاد ادبیات مشترک برای مفاهیم مدیریت داده برای متخصصین مدیریت داده
ایجاد مرجع آزمون‌ها تعیین صلاحیت متخصصین مدیریت داده

حوزه های دانشی DMBOK2

DMBOK2 بر اساس ۱۱ حوزه دانشی شکل گرفته است که در تصویر زیر نشان داده شده است:

از کجا شروع کنیم؟

دانستن اینکه از کجا شروع کنیم تا بتوانیم در مدیریت داده موفق شویم خودش یک چالش بزرگ در ابتدای کار است. بهتر است قبل از شروع از یک مدل ارزیابی برای شناسایی موقعیت فعلی خود در مدیریت داده استفاده کنید و در ادامه با اولویت بندی مهم‌ترین مشکلات، به حوزه دانشی موردنیاز ورود کنید. از طرفی ممکن است شما قبلا مشکل شرکت خود را شناسایی کرده باشید مثلا معماری داده و تصمیم بگیرید مدیریت داده را از حوزه دانشی معماری داده شروع کنید. علاوه بر این موارد می‌توانید از هرم پیتر آیکن نیز استفاده کنید. این هرم مشخص می‌کند که چه مراحلی باید انجام شود تا بتوان به نقطه مطلوب دست پیدا کرد و به راس هرم رسید. اگر چه DMBOK به طور مشخص ترتیب و توالی خاصی بین حوزه‌های دانشی مختلف مدیریت داده قائل نیست، اما عموماً سازمان‌ها ترتیب خاصی را بین این حوزه ها رعایت می‌کنند.

تفاوت داده با سایر دارایی های سازمان

همانند سایر فرایندهای مدیریت، تلفیقی از نیازهای استراتژیک و عملیاتی در مدیریت داده مطرح است. اگر چه داده یکی از داراییی های شرکت به شمار می آید اما تفاوت های با دارایی های متعارف دارد:

داده یک دارایی با ویژگی های منحصربه فرد است.
ارزش داده می تواند و باید در قالب ارزش اقتصادی بیان شود.
مدیریت داده به معنی مدیریت کیفیت داده است.
برای مدیریت داده به متادیتا نیاز است.
برای مدیریت داده نیاز به برنامه ریزی وجود دارد.
مدیریت داده فعالیتی فرابخشی است و به تنوعی از مهارت ها و تخصص ها نیاز دارد.
مدیریت داده نیازمند یک نگرش سازمانی است.
مدیریت داده، مدیریت چرخه حیات داده است.
نیازمندی های مدیریت داده برای داده های مختلف متفاوت است.
مدیریت داده شامل مدیریت ریسک های مرتبط با داده نیز می شود.
نیازمندی های مدیریت داده باید بر تصمیمات فناوری اطلاعات اثر بگذارد.
مدیریت داده موثر نیازمند تعهد و حمایت مدیریت ارشد است.